دریافت رتبۀ مشاور و رتبه‌بندی مشاوران برای شرکت‌های مشاوره اهمیت ویژه‌ای دارد. زیرا اخذ رتبۀ مشاور به‌عنوان معیاری برای سنجش و نمایش صلاحیت و توان آن‌ها برای انجام مطالعات، طراحی و نظارت بر اجرای امور مختلف است.
داشتن رتبۀ مشاور به این معنا است که شرکت صلاحیت لازم برای ارائۀ خدمات مشاوره‌ای را دارد. سیستم اخذ رتبۀ مشاور که صدور، تمدید و ارتقای آن بر عهدۀ معاونت نظارت راهبردی ریاست جمهوری است و براساس امکانات فنی و نرم‌افزاری و توان فنی متقاضیان صورت می‌گیرد.
رتبه‌های مشاوره‌ای که به شرکت‌های متقاضی اختصاص می‌یابد، به ۳ رتبه تقسیم می‌گردد. رتبۀ ۱ معرف بهترین و رتبه ۳ بیانگر پایین‌ترین درجه است.
در یک دسته‌بندی کلی به رشته‌های زیر رتبۀ مشاور تعلق می‌گیرد:
- معماری و شهرسازی
- راه و ترابری
- پست و مخابرات
- مهندسی آب
- مطالعات کشاورزی
- نفت و گاز
- انرژی
- صنعت
- معدن و گروه تخصص‌های مشترک
مزایای دریافت رتبۀ مشاور
با توجه به اینکه دریافت رتبۀ مشاوره براساس استانداردهای مشخصی صورت می‌گیرد، بدون شک برخورداری یک شرکت از رتبۀ مشاور نشان از صلاحیت و شایستگی دارنده است . باعث می‌شود تا سایر افراد، شرکت‌ها و سازمان‌ها برای همکاری با آن شرکت اعتماد کافی را به دست آورند.
بر این اساس می‌توان گفت دریافت رتبۀ مشاور مزایای زیادی را در پی دارد. از جمله:
- معرف اعتبار و توانایی یک شرکت است. هر اندازه رتبه بالاتر باشد، امکان جذب مشتری نیز بالاتر است.
- از آنجایی که کسب رتبه بر اساس امتیازاتی خاص صورت می‌گیرد، بنابراین، دریافت رتبه نشان از تجربۀ کاری، ساختار مدیریتی است.
- برخورداری یک شرکت از رتبۀ مشاور، در موفقیت آن شرکت در دریافت مناقصه‌های داخلی و خارجی بسیار اثرگذار خواهد بود.
- این امکان را برای شرکت‌ها فراهم می‌آورد که پروژه‌هایی را از سازمان‌ها و نهادهای دولتی دریافت نمایند
- در روند دریافت تسهیلات از بانک‌ها و مؤسسات مالی بسیار تأثیرگذار است.
- بهترین گزینه ممکن را برای اجرای پروژه‌ها در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد.
شرایط دریافت رتبه مشاور
در دریافت رتبۀ مشاوره، عوامل متعددی چون تجربۀ کاری، مدارج و مدارک تحصیلی و نیز برخورداری از رزومه‌های پژوهشی نقش بسیار پررنگی را ایفا می‌کند. بدون شک، معدل تحصیلی بالا، سابقۀ کاری مرتبط، گذراندن دوره‌های آموزشی مرتبط، داشتن مقالات علمی و پژوهشی داخلی و خارجی، حضور در همایش‌ها و سمینارهای معتبر داخلی و خارجی، رتبۀ المپیاد، سوابق مدیریتی مناسب و مواردی این‌چنینی از عوامل تأثیرگذار در رتبه‌بندی مشاور حقیقی و حقوقی هستند.
اما دریافت هریک از رتبه‌ها، مستلزم برخورداری متقاضیان از برخی شرایط است که در ادامه و به‌صورت مجزا به شرایط موردنیاز برای اخذ هر یک از رتبه‌های سه‌گانه خواهیم پرداخت.
شرایط کلی و عمومی اخذ رتبۀ مشاور
زمانی که یک شرکت تمایل داشته باشد به‌عنوان مهندسین مشاور رتبه دریافت کند باید دارای برخی شرایط عمومی باشد که عبارت‌اند از:
- شرکت ثبت‌شده باید با موضوع فعالیت مرتبط باشد؛
- شرکت باید دارای کد اقتصادی و کد کارگاهی باشد؛
- شرکت با توجه به رتبۀ درخواستی باید دارای مهندسین امتیازآور تمام‌وقت باشد؛
- شرکت‌های متقاضی رتبه‌های ۱ و ۲ باید دارای تجربۀ کاری مرتبط باشند؛
- شرکت‌های متقاضی رتبه‌های ۱ باید دارای پروژۀ شاخص با محوریت طراحی باشند؛
- اعضای هیئت‌مدیرۀ شرکت باید حداقل دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و مرتبط باشند؛
- برخورداری از ساختار مدیریتی و امکانات پشتیبانی مناسب.
شرایط عمومی اخذ رتبۀ مشاور
از آنجایی که امکان اخذ رتبۀ مشاوره برای شخصیت‌های حقیقی نیز وجود دارد، لذا شرایط عمومی دریافت گرید را می‌توان در ۲ گروه متقاضیان حقیقی و حقوقی قرار داد.
شرایط عمومی برای رتبه‌بندی متقاضیان حقیقی
- شخصیت‌های حقیقی جهت اخذ رتبۀ مشاور فنی باید دارای شرایط زیر باشند :
- تبعۀ جمهوری اسلامی ایران و عضو سازمان استان؛
- عدم اشتغال در شرکت‌های پیمانکاری؛
- عدم هرگونه سوءپیشینۀ کیفری یا داشتن محکومیت و محرومیت از انجام مشاورۀ فنی؛
- ارائۀ کارت پایان خدمت یا معافیت دائمی از خدمت برای آقایان.
شرایط عمومی برای رتبه‌بندی متقاضیان حقوقی
- شخصیت‌های حقوقی جهت اخذ رتبه مشاور فنی باید دارای شرایط زیر باشند :
- ثبت قانونی شرکت در ادارۀ ثبت شرکت‌ها؛
- عدم محرومیت یا ممنوعیت شرکت از پرداختن به مشاورۀ فنی؛
- عدم محرومیت عضویت یک یا چند نفر از اعضای شرکت در سازمان استان یا در شرکت‌های پیمانکاری؛
- هیچ‌یک از مدیران شرکت نباید هم‌زمان کارمند دولت باشند؛
- شرکت متقاضی باید بر اساس آیین‌نامه‌های اخذ رتبۀ مشاور، دارای شرایط و امتیازات لازم باشد.
اکنون که با شرایط کلی و عمومی اخذ رتبه مشاور آشنا شدید، در ادامه به بیان شرایط موردنیاز برای دریافت هر یک از رتبه‌های سه‌گانه ( ۱و ۲ و ۳ ) خواهیم پرداخت.
شرایط دریافت رتبۀ ۳ مشاور
دریافت رتبۀ مشاوره، با توجه به هریک از پایه‌ها، دارای شرایطی است. در این میان شرایط رتبۀ ۳ نسبت به سایر پایه‌ها شرایطی راحت‌تر است. برای اخذ رتبه ۳ مشاور نیاز است تا شرکت متقاضی باید سه نفر را با مدرک کارشناسی معرفی کند. این سه نفر باید تمامی شرایط مندرج در آیین‌نامۀ صلاحیت مهندسین مشاور را داشته باشند.
شرایط دریافت رتبۀ ۲ مشاور
شرایط اخذ رتبۀ ۲ مشاور، مقداری با رتبه ۳ متفاوت است و بیشتر بر تجربۀ کاری مبتنی است.
شرط اول : تعداد مهندسین
تعداد مهندسین در این پایه براساس تخصص موردتقاضا تعیین می‌شود. به‌طور کلی باید حداقل ۳ و حداکثر ۵ نفر با حداقل مدرک کارشناسی معرفی شوند که شرایط مندرج در آیین‌نامۀ صلاحیت مهندسین مشاور را داشته باشند.
شرط دوم : تجربۀ کاری
داشتن تجربۀ کاری شرط دوم و ضروری اخذ رتبه ۲ مهندسین مشاور است، اما حداقل میزان تجربۀ کاری برای تخصص‌های مختلف متغیر است.
به‌طور کلی برای اخذ رتبۀ ۲، شرکت متقاضی باید مبالغ مشخصی را به‌عنوان تجربۀ کاری در رزومۀ خود داشته باشد.
شرایط دریافت رتبۀ ۱ مشاور
شرایط اخذ رتبه ۱ تقریباً مشابه اخذ رتبۀ ۲ است، اما در تعداد مهندسین و نیز مبالغ تجربۀ کاری متفاوت است. به این صورت که:
تعداد مهندسین در این پایه براساس تخصص موردتقاضا تعیین می‌شود. به‌طور کلی باید حداقل ۳ و حداکثر ۷ نفر با حداقل مدرک کارشناسی معرفی شوند که شرایط مندرج در آیین‌نامۀ صلاحیت مهندسین مشاور را داشته باشند.
پس از تعدیل قراردادهای مشاوره‌ای، تجربۀ کاری مرتبط در طی۲۴ سال اخیر باید به مبلغ معینی رسیده باشد.
نکتۀ تکمیلی
مشاوران حقیقی و حقوقی متقاضی اخذ رتبۀ مشاور، باید در سامانه الکترونیکی ساجات به نشانی www.sajat.mprog.ir ثبت‌نام کنند و اسناد لازم را برای مرجع صدور رتبه ارسال کنند. چنانچه در مدارک ثبت‌شده نقص یا ایرادی وجود نداشته باشد، نیاز است با مراجعۀ حضوری به مرجع صدور رتبه، مدارک لازم و سایر مدارک امتیازآور را ارائه دهند.
پس از تحویل حضوری مدارک و طی تشریفات اداری، تأییدیۀ صلاحیت مشاورۀ فنی و گرید مشاوره از سوی مرجع ذی‌صلاح صادر خواهد شد.
