تمدید و ارتقای رتبه یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که شرکت‌های دارای رتبه همیشه با آن سروکار دارند. رتبه‌هایی که شرکت‌ها برای شرکت در مناقصات دولتی و برای دریافت پروژه از سازمان‌ها و نهادهای دولتی دریافت می‌کنند اغلب دارای تاریخ اعتبار معینی است و پس از پایان اعتبار باید آن‌ها را تمدید کرد.
به‌علاوه، شرکت‌ها اغلب برای دریافت رتبۀ بالاتر تلاش می‌کنند و دریافت رتبۀ بالاتر نیازمند برخورداری از شرایطی است.
ما پیش‌تر و در مقالاتی مجزا به‌طور کامل دربارۀ اخذ رتبه صحبت کرده‌ایم. اما باید بگوییم که مراحل تمدید و ارتقای رتبۀ شرکت دارای مراحلی است که با توجه به حوزۀ فعالیتی شرکت‌ها تعیین می‌شود. در ادامه به‌طور خلاصه شرایط ارتقای رتبه در شرکت‌های گوناگون را به‌طور خلاصه بیان می‌کنیم.
شرایط لازم برای تمدید رتبۀ پیمانکاری
صدور رتبه‌های ۱ و ۲ فرا استانی است. یعنی اینکه اعطای این رتبه‌ها در حیطۀ اختیارات سازمان معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری است، اما صدور رتبه‌های ۳، ۴ و ۵ استانی است و بر عهدۀ استانداری‌ها و معاونت فنی و عمرانی هر استان است.
اعتبار گواهی رتبه‌بندی شرکت‌ها عمدتاً دو سال است که پس از اتمام اعتبار گواهی، شرکت در صورت نیاز می‌تواند برای تمدید رتبه اقدام کند. مهم‌ترین شرایط لازم برای تمدید رتبۀ پیمانکاری عبارت است از:
- نوع شرکت دچار تغییر نشده باشد. درواقع تغییر در سهام شرکت نباید در حدی باشد که منجر به تغییر در نوع و ماهیت شرکت شود؛
- نام افراد امتیازآور شرکت نباید به‌عنوان افراد امتیازآور شرکت‌های دیگر ثبت شده باشد؛
- تغییری در مدیرعامل شرکت و اکثر اعضای هیئت‌مدیره رخ نداده باشد. البته جابه‌جایی این افراد با یکدیگر هیچ مانعی را بر سر راه تمدید رتبه ایجاد نخواهد کرد؛
- شرکت فعال باشد. فعال‌بودن شرکت منوط به داشتن پروژۀ تمام‌شده یا نیمه‌تمام است؛
- شرکت باید از طریق ثبت اطلاعات خود در سامانۀ ساجات، در نظارت راهبردی ریاست جمهوری دارای پرونده باشد.
شرایط تمدید و ارتقای رتبۀ پیمانکاری
علاوه بر شرایط ذکرشده معیارهایی نیز وجود دارند که می‌توانند روند تمدید رتبۀ پیمانکار را تسهیل نماید. در ادامه به بیان ۳ مورد از مهم‌ترینِ این معیارها می‌پردازیم.
میزان سرمایۀ شرکت
یکی از مواردی که با تمدید رتبه و حتی ارتقای رتبۀ شرکت‌های پیمانکاری ارتباطی مستقیم دارد، میزان سرمایۀ شرکت است. در حقیقت هدف از تأسیس شرکت، کسب سود است و هرچه سرمایۀ شرکت بیشتر باشد طبیعتاً سود بیشتری نیز کسب می‌شود. بر این اساس افزایش سرمایۀ شرکت یک ویژگی بسیار مهم است.
ارزش ریالی پروژه‌های تمام‌شده یا نیمه‌تمام
یکی از مواردی که برای تمدید و ارتقای رتبه بسیار مهم است، ارزش ریالی پروژه‌هایی است که یا تمام شده‌اند یا در حال تمام‌شدن هستند. هراندازه که ارزش ریالی پروژه‌ها بیشتر باشد، شرکت متقاضی برای تمدید رتبه یا ارتقای رتبه شانس بیشتری دارد.
تعداد نیروی فنی و متخصص شرکت
وجود مهندسین امتیازآور در شرکت‌ها یک امتیاز است. بر این اساس افزایش نیروهای متخصص و فنی در شرکت منجر به افزایش سابقۀ کار می‌شود و همین امر بر تسهیل روند رتبه‌بندی پیمانکاران تأثیرگذار است.
شرایط لازم برای تمدید و ارتقای رتبۀ مشاور
مشاورانی که قصد دارند برای دریافت رتبه اقدام کنند باید شرایط عمومی اخذ رتبۀ مشاوره را داشته باشند. این شرایط را می‌توان در ۲ دستۀ شرایط کلی و عمومی قرار داد.
شرایط کلی اخذ رتبۀ مشاور
- شرکت ثبت‌شده باید مرتبط با موضوع فعالیت باشد؛
- شرکت باید دارای کد اقتصادی و کد کارگاهی باشد؛
- شرکت با توجه به رتبۀ درخواستی (۱و ۲ و ۳)، باید دارای مهندسین امتیازآور تمام‌وقت باشد؛
- شرکت‌های متقاضی رتبه‌های ۱ و ۲ باید تجربۀ کاری مرتبط داشته باشند؛
- شرکت‌های متقاضی رتبه‌های ۱ باید دارای پروژه‌ای شاخص با محوریت طراحی باشند؛
- اعضای هیئت‌مدیرۀ شرکت باید حداقل دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و مرتبط باشند؛
- شرکت باید ساختار مدیریتی و پشتیبانی مناسبی داشته باشد.
شرایط عمومی اخذ رتبۀ مشاور
اشخاص حقیقی نیز می‌توانند تقاضای رتبۀ مشاور داشته باشند. بنابراین شرایط عمومی دریافت رتبه را می‌توان در ۲ گروه متقاضیان حقیقی و حقوقی قرار داد.
شرایط عمومی برای رتبه‌بندی متقاضیان حقیقی
شخصیت‌های حقیقی برای دریافت رتبۀ مشاور فنی باید شرایط زیر را دارا باشند:
- تبعۀ جمهوری اسلامی ایران و عضو سازمان استان؛
- عدم اشتغال در شرکت‌های پیمانکاری؛
- عدم سوءپیشینۀ کیفری یا داشتن محکومیت و محرومیت از انجام مشاورۀ فنی؛
- ارائۀ کارت پایان خدمت یا معافیت دائمی از خدمت برای آقایان.
شرایط عمومی برای رتبه‌بندی متقاضیان حقوقی
شخصیت‌های حقوقی برای دریافت رتبۀ مشاور فنی باید شرایط زیر را دارا باشند:
ثبت قانونی شرکت در ادارۀ ثبت شرکت‌ها؛
عدم محرومیت یا ممنوعیت شرکت از ارائۀ خدمات مشاورۀ فنی؛
عدم محرومیت عضویت یک یا چند نفر از اعضای شرکت در سازمان استان یا در شرکت‌های پیمانکاری؛
هیچ‌یک از مدیران شرکت نباید هم‌زمان کارمند دولت باشند.
متقاضیان حقیقی و حقوقی اگر این شرایط را دارا باشند می‌توانند در سامانۀ ساجات (سامانۀ تشخیص صلاحیت شرکت‌ها) درخواست خود را ثبت کنند.
تمدید رتبۀ مشاور
گواهی رتبۀ مشاور نیز همانند سایر گواهی‌های رتبه دارای اعتبار محدودی است و پس پایان مدت اعتبار برای تمدید آن اقدام کرد. البته تمدید رتبۀ مشاور از سوی مرجع صدور دارای شرایطی است که در زیر ذکر شده است:
- نوع و ماهیت شرکت به‌کلی تغییر نکرده باشد. البته تغییر در نام یا محل شرکت مشکلی ایجاد نمی‌کند؛
- اگر مدیران شرکت عضو گروه مهندسین مشاور هستند، نباید تغییری در آن‌ها روی داده باشد (تغییر حداکثر پنجاه درصد از مدیران بلامانع است.)؛
- چنانچه به هر دلیلی یکی از مدیران شرکت تغییر کرده باشد، فرد جایگزین حتماً باید قبلاً عضو هیئت‌مدیرۀ شرکت دیگری بوده باشد و حداقل دو پروژه را اجرا کرده باشد.
ارتقای رتبۀ مشاور
دریافت رتبۀ مشاوره، با توجه به هر یک از پایه‌ها، دارای شرایطی است. در این میان شرایط رتبۀ ۳ نسبت به سایر پایه‌ها راحت‌تر است. به این صورت که برای اخذ رتبۀ ۳ شرکت متقاضی تنها باید سه نفر را با مدرک کارشناسی معرفی کند و این افراد تنها باید در یکی از رشته‌های مندرج آیین‌نامۀ صلاحیت مهندسین مشاور تحصیل کرده باشند. اما اگر بخواهیم ارتقای رتبه داشته باشیم شرایط کمی متفاوت خواهد بود. در ادامه دربارۀ شرایط ارتقای رتبۀ ۱ و ۲ به‌طور مختصر صحبت می‌کنیم.
شرایط لازم برای ارتقا به رتبۀ ۲ مشاور
شرط اول: تعداد مهندسین
- حداقل ۳ و حداکثر ۵ نفر با حداقل مدرک کارشناسی و منطبق با جدول رشته‌های موردقبول آیین‌نامه صلاحیت مهندسین مشاور باید در شرکت مشغول به کار باشند.
- هر یک از مهندسین باید دارای حداقل ۳ سال سابقۀ مفید و مرتبط باشند.
شرط دوم: تجربۀ کاری
هرچند داشتن تجربۀ کاری شرط دوم و ضروری اخذ رتبۀ ۲ است اما حداقل میزان تجربۀ کاری برای تخصص‌های مختلف، متغیر است.
به‌طور کلی برای دریافت رتبۀ ۲ مشاور، شرکت متقاضی باید مبالغ مشخصی را به‌عنوان تجربۀ کاری در رزومۀ خود داشته باشد.
شرایط لازم برای ارتقا به رتبۀ ۱ مشاور
شرط اول: تعداد مهندسین
باید حداقل ۳ و حداکثر ۷ نفر با حداقل مدرک کارشناسی و منطبق با جدول رشته‌های موردقبول آیین‌نامۀ صلاحیت مهندسین مشاور در شرکت مشغول به کار باشند.
شرط دوم: تجربۀ کاری
پس از تعدیل قراردادهای مشاوره‌ای، تجربۀ کاری مرتبط در طی۲۴ سال اخیر باید به مبلغ معینی رسیده باشد.
شرط سوم: پروژۀ شاخص
در کنار شرایط تعداد مهندسین با رشته‌های مرتبط و نیز مبالغ تجربۀ کاری، یکی از شرایط ویژه‌ای که شرکت‌های متقاضی اخذ رتبۀ ۱ مشاور باید آن را دارا باشند، داشتن پروژۀ شاخص با محوریت طراحی است.
در پایان چنانچه دربارۀ مسائل مربوط به اخذ رتبه و ارتقای رتبه به راهنمایی نیاز دارید، کارشناسان ثبت پارسه باافتخار آمادۀ ارائه راهنمایی‌های لازم به شما هستند و شما را تا آخرین مرحلۀ اخذ و ارتقای رتبه همراهی می‌کنند.
