احتمالاً خیلی از شما نام سمن (NGO)، خیریه‌ها، مراکز فرهنگی، ادبی، علمی، مدارس غیرانتفاعی، موسسه حقوقی، موسسه حسابداری و… رو شنیدید. به چنین مؤسساتی، عمدتاً موسسات غیر تجاری گفته میشه. به بیانی کلی، زمانی که هدف و تمرکز اصلی کسب‌وکار شما مبتنی بر امور غیر تجاری باشه، باید یک موسسه غیر تجاری ثبت کنید. بنابراین اگر قصد دارید در یکی از دسته‌های بالا فعالیت کنید اما نمی‌دونید چطور باید فعالیتتون رو ثبت کنید با ما همراه باشد. در این مقاله برای شما توضیح می‌دیم که موسسه غیر تجاری چیه، چه کاربردی داره و چطور میشه اون رو ثبت کرد. پس با پارسه همراه باشید.
مؤسسۀ غیرتجاری چیست؟
بر اساس مادۀ ۵۸۴ قانون تجارت، موسسۀ غیر تجاری این‌طور تعریف میشه:
«تشكيلات و موسساتی كه برای مقاصد غیر تجاری تأسیس شده یا بشوند، از تاریخ ثبت مخصوصی که وزارت عدلیه معین خواهد کرد شخصیت حقوقی پیدا می‌کنند.»
در مادۀ ۱ آیین‌نامۀ اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجاری مصوب سال ۱۳۳۷، موسسات غیر تجاری به این صورت تعریف شدن:
«مقصود از تشکیلات و موسسات غیر تجاری مذکور در مادۀ ۵۸۴ قانون تجارت، کلیۀ تشکیلات و موسسات ی است که برای مقاصد غیر تجاری از قبیل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل می‌شود؛ اعم از آنکه مؤسسین و تشکیل‌دهندگان قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند. تشکیلات و موسسات مزبور می‌توانند عناوینی از قبیل انجمن، کانون یا بنگاه و امثال آن اختیار نمایند؛ ولی اتخاذ عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد برای موسسات مزبور ممکن نخواهد بود.»
با توجه به تعریف ارائه شده در مادۀ مذکور، جهت ثبت هرگونه موسسه حقوقی باید در اسم اون‌ها از قید موضوعات تجاری و بازرگانی خودداری بشه.
انواع مؤسسۀ غیرتجاری
با توجه به تعاریف مادۀ ۱ آیین‌نامۀ اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجاری مصوب سال ۱۳۳۷ از موسسات غیر تجاری، این موسسات به دو دسته تقسیم میشن که در ادامه توضیحات مختصری رو در تشریح هرکدوم بیان می‌کنیم.
مؤسسۀ غیرتجاری غیرانتفاعی
موسساتی که هدف از تأسیس و ثبت اون‌ها کسب سود و تقسیم اون بین اعضا نباشه، موسسه غیر تجاری غیر انتفاعی نامیده میشن. این‌گونه موسسات عمدتاً در قالب احزاب سیاسی، انجمن‌های اسلامی، خیریه‌ها، صندوق‌های قرض‌الحسنه و دیگر سازمان‌ها تأسیس میشن.
برای ثبت موسسه غیر تجاری غیر انتفاعی، حداقل به ۲ نفر نیازه و قبل از هرگونه روندی، باید برای تأسیس اون از نیروی انتظامی استعلام گرفته بشه و پس از دریافت تأییدیه باقی مراحل طی بشه.
مؤسسه غیرتجاری انتفاعی
شکل دیگه‌ای‌یای از موسسات غیر تجاری هست که با هدف کسب سود و تقسیم اون بین اعضا شکل می‌گیره. این موسسات هم مشابه موسسات غیر تجاری غیر انتفاعی، هیچ‌گونه فعالیت تجاری و بازرگانی‌ای نباید داشته باشن و تنها منافعی را که از فعالیت‌های غیر تجاری به‌دست میارن بین اعضا تقسیم می‌کنند. چنین موسساتی عمدتاً در قالب آموزشگاه‌های علمی، فنی، هنری، ادبی و… شکل می‌گیرند.
لازم به ذکره که براساس قانون، موسسات انتفاعی اجازۀ انجام هیچ‌گونه معامله‌ای رو ندارند و تنها باید در راستای موضوع فعالیت موسسه و اهداف خیرخواهانۀ عام‌المنفعه فعالیت کنند.
نکاتی در خصوص مؤسسات غیرتجاری
- تعداد اعضا برای تأسیس موسسه غیر تجاری، حداقل ۲ نفره؛
- سرمایۀ لازم جهت ثبت موسسه غیر تجاری، حداقل باید یک میلیون ریال باشه؛
- موسسه غیر تجاری مانند سایر شرکت‌ها، دارای انواع مجامع عمومی (عادی، عادی به‌طور فوق العاده و فوق العاده) است؛
- این موسسه مانند تمامی شرکت‌ها هیئت‌مدیره داره که در مجامع عمومی انتخاب میشه؛
- مدت مدیریت مدیران می‌تونه محدود یا نامحدود معین بشه؛
- تعداد مدیران این موسسات حداقل ۲ نفره که باید به سن قانونی (۱۸ سال) رسیده باشند؛
- وجود بازرس در موسسات غیر تجاری اختیاریه؛
- موسسه غیرت جاری باید تمامی مراحل و فرایندهای ثبت شرکت‌های تجاری رو طی بکنه؛
- قید هر گونه فعالیت تجاری و بازرگانی در موضوع فعالیت موسسه غیر تجاری ممنوعه.
- موسسه غیر تجاری اجازۀ دریافت کارت بازرگانی نداره.
مراحل ثبت مؤسسۀ غیرتجاری
روند و مراحل ثبت موسسات غیر تجاری تا حد زیادی مشابه ثبت شرکت‌های سهامی خاص هست و تنها در برخی از مدارک تفاوت‌هایی وجود داره. در ادامه سعی می‌کنیم تا حد ممکن روند کلی ثبت موسسات غیر تجاری رو با شما در میون بذاریم.
مهم‌ترین نکته تعیین نام موسسه است. در تعیین نام موسسه، باید از نام‌هایی استفاده کنید که محدودیتی برای ثبت اون‌ها وجود نداره. محدودیت‌هایی نظیر:
- مغایرت نداشتن با قوانین حاکم بر کشور؛
- قبلاً ثبت نشده باشه؛
- نام انتخابی ریشه‌ای فارسی داشته باشه؛
- از کلمات انگلیسی در آن استفاده نشده باشه؛
- حداقل دارای ۳ سیلاب باشه.
ثبت موسسه غیر تجاری با پارسه
همون‌طور که گفتیم ثبت موسسه غیر تجاری تقریبا شبیه ثبت شرکت سهامی خاصه و تنها در چند مورد با هم تفاوت دارند. بنابراین ثبت این نوع از موسسات هم به اندازۀ ثبت شرکت سهای خاص پیچیدگی داره. بر همین اساس ما به شما توصیه می‌کنیم که پیش از اقدام برای ثبت حتما با یک متخصص این حوزه صحبت کنید.
درنهایت چنانچه دربارۀ ثبت موسسه حقوقی، ثبت موسسه حسابداری، مدارس غیر انتفاعی، آموزشگاه‌ها و هر نوع موسسه غیر تجاری دیگه‌ای به مشاوره یا راهنمایی خاصی نیاز دارید، کارشناسان ما آمادۀ پاسخگویی به شما هستند.
