شرکت‌هایی که قصد داشته باشند تا به عنوان پیمانکار در حوزه‌های متعدد ( این حوزه‌ها در ادامه معرفی خواهد شد ) از سازمان‌ها و نهادهای دولتی پروژه دریافت کنند، باید دارای رتبه پیمانکاری ( گرید پیمانکاری ) باشند. به بیانی، هر شرکتی با اخذ رتبه پیمانکاری باشد، به نحوی گواهینامه صلاحیت دریافت می‌نماید.
متقاضیان اخذ رتبه پیمانکاری می‌بایست درخواست خود را به مرجع صدور مجوز ارائه نمایند و پس از بررسی‌های لازم در صورت تایید، گواهینامه صلاحیت یا همان رتبه پیمانکاری صادر می‌گردد. مرجع بررسی و رتبه بندی شرکت در کشور ایران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی می‌باشد.
ذکر این نکته ضروری است که رتبه پیمانکاری دارای درجات مختلفی است که اولین نوع رتبه، رتبه ۵ ( گرید ۵ ) می‌باشد. بر همین اساس رتبه شرکت‌ها بر اساس معیارهای متعددی اعطا می‌گردد. در این خصوص در همین مقاله بیشتر توضیح خواهیم داد.
چر اخذ رتبه پیمانکاری مهم است؟
اخذ رتبه پیمانکاری دارای مزیت های بسیاری می‌باشد. همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره گردید، شرکت‌ها زمانی می‌توانند جهت دریافت پروژه‌های دولتی در مناقصات شرکت نمایند که دارای رتبه پیمانکاری باشند. به همین دلیل بسیاری از شرکت‌ها تلاش می‌نمایند تا بتوانند در اخذ رتبه شرکت‌ها موفق عمل نمایند.
در کنار این موضوع که شرکت در برخی مناقصات دولتی تنها برای شرکت‌هایی که دارای رتبه یا گرید هستند مجاز می‌باشد، موضوع دیگری که باعث می‌شود تا شرکت‌ها به دنبال اخذ رتبه پیمانکاری باشند، این است که رتبه شرکت‌ها برای آن‌ها اعتبار خاصی را به همراه می‌آورد، حال هر چه میزان رتبه بالاتر باشد، اعتبار شرکت نیز طبیعتاً بالا خواهد رفت.
کدام شرکت‌ها نیاز به اخذ رتبه پیمانکاری دارند؟
از آنجایی که شرکت‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف مشغول به ارائه خدمات به عنوان پیمانکار هستند، عمدتاً همه آن‌ها نیازی به اخذ رتبه پیمانکاری ندارند. برخی از شرکت‌ها بدون دریافت هر گونه رتبه یا گرید، می‌توانند در مناقصات دولتی شرکت و به عنوان پیمانکار برگزیده شوند.
رتبه شرکت‌ها عمدتاً برای پروژه‌های فنی و مهندسی دارای اهمیت بالایی است. یعنی زمانی که یک شرکت قصد داشته باشد تا در یک حوزه تخصصی فنی به عنوان پیمانکار فعالیت داشته باشد، لازم است تا نسبت به اخذ رتبه ( اخذ گرید ) اقدام نماید.
اگر بخواهیم در یک دسته بندی کلی، برخی از مهم‌ترین شرکت‌هایی که برای اخذ پروژه از سازمان‌ها و نهادهای دولتی نیاز به اخذ رتبه پیمانکاری دارند را نام ببریم، می‌توان گفت شرکت‌هایی که در یکی از زمینه‌های ذیل مشغول به فعالیت هستند، برای اخذ پروژه‌های دولتی، نیازمند اخذ رتبه هستند.
- ساختمان و ابنیه
- تاسیسات و تجهیزات
- راه و ترابری
- صنعت و معدن
- کشاورزی
- آب
- کاوش‌های زمینی
- ارتباطات
- نفت و گاز
- نیرو
- مرمت آثار باستانی
ممکن است با توجه به تغییراتی که در طی سال‌ها در شرایط و ضوابط حاکم بر اخذ رتبه شرکت‌ها ( اخذ رتبه پیمانکاری ) به وجود می‌آید، حوزه‌های فعالیتی جدیدی به موارد بالا اضافه گردد. پیشنهاد می‌کنیم چنانچه در این خصوص سؤال و یا نیاز به راهنمایی خاصی دارید، با کارشناسان ثبت پارسه تماس بگیرید تا راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه نمایند.
رتبه ۵ پیمانکاری چیست و چگونه آن را دریافت کنیم؟
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، رتبه پیمانکاری دارای درجات مختلفی است. رتبه شرکت‌ها در پایین سطح، رتبه ۵ است و در بالاترین سطح ۱ می‌باشد. رتبه پیمانکاری به ترتیب پایین به بالا به این صورت می‌باشد : ۵ و ۴ و ۳ و ۲ و ۱
قانونی که بر اخذ رتبه شرکت‌ها حاکم است مشخص نموده که شرکت‌ها نمی‌توانند در قدم اول مثلاً رتبه ۳ را دریافت کنند. در واقع باید پله به پله پیش بروند و ابتدا نیاز است از گرید یا رتبه ۵ شروع کنند.
پس همان‌طور که اشاره شد، رتبه ۵ اولین درجه رتبه پیمانکاری به شمار می‌آید و هر شرکتی که تقاضای اخذ رتبه را داشته باشد، در صورت تایید شرایط لازم از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی، آن را دریافت خواهد نمود.
در خصوص مدارک مورد نیاز برای اخذ رتبه ۵ در ادامه همین مطلب بیشتر توضیح خواهیم داد.
شرایط اخذ رتبه پیمانکاری
اخذ رتبه پیمانکاری، همانند دریافت هر گونه مجوزی دیگر، نیازمند برخورداری متقاضی از برخی شرایط لازم است. در دریافت اخذ رتبه شرکت‌ها، که اولین درجه آن رتبه ۵ می‌باشد، عوامل متعددی وجود دارد که باید شرکت‌های متقاضی از آن برخوردار باشند. این عوامل از مدرک تحصیلی گرفته تا ممنوعیت های قانونی و وضعیت های مالی شرکت را شامل می‌شود.
یکی از مهم‌ترین و بلکه اصلی‌ترین عوامل موثر در اخذ رتبه پیمانکاری، که معمولاً به عنوان شرایط تخصصی از آن‌ها نیز یاد می‌شود، تعداد نیروهای متخصص فنی و مهندسی است که به عنوان عضو هیئت مدیره شرکت فعالیت دارند.
طبیعتاً هر شرکتی که به دنبال اخذ رتبه بالاتری است، باید از هیئت مدیره‌ای برخوردار باشد که حداقل مدرک تحصیلی آن‌ها کارشناسی باشد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که کارشناسی اعضای هیئت مدیره باید مرتبط با حوزه فعالیتی شرکت باشد. مثلاً اگر به دنبال دریافت گرید ابنیه و ساختمان هستید، کارشناسی عمران و زیر شاخه های عمران لازم است.
البته لازم به ذکر است که چند نفر از اعضای هیئت مدیره باید دارای سابقه کاری مرتبط با رشته تحصیلی خود نیز باشند. زیرا صرف داشتن مدرک، امتیاز بالایی محسوب نمی‌شود. داشتن رزومه پژوهشی نیز برای اعضای هیئت مدیره یک امتیاز مهم به شمار می‌آید.
در کنار مواردی که به آن‌ها اشاره شد، موارد دیگری نیز وجود دارد که اگر بخواهیم مهم‌ترینِ آن‌ها را نام ببریم، می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود :
- عدم وجود هر گونه ممنوعیتی که در مواد ۴۹ و ۱۴۱ اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به آن‌ها اشاره شده است
- داشتن حسن کار و عدم هر گونه سو‌ء سابقه فعالیت‌های پیمانکاری شرکت
- عدم وجود هر گونه ممنوعیت و ممانعتی در اعطای صلاحیت که در بند ۲۴ و ضوابط ارزشیابی پیمانکاران به آن اشاره شده است
- مدرک تحصیلی حداقل دو سوم اعضای هیئت مدیره باید کارشناسی باشند
در هنگام دریافت رتبه شرکت‌ها ( اخذ رتبه پیمانکاری )، با توجه به اینکه در چه مرحله‌ای هستید، یعنی اینکه تازه قصد دریافت گرید و رتبه ۵ را دارید و یا اینکه قصد ارتقای رتبه شرکت را دارید، به جهت اینکه فرایند دریافت و یا ارتقای رتبه، فرایندی طولانی نشود، پیشنهاد می‌کنیم از مشاورین با تجربه در این حوزه مشورت بخواهید.
چنانچه در هر یک از مراحل اخذ رتبه پیمانکاری سؤال و یا نیاز به راهنمایی خاصی داشتید، کارشناسان ثبت پارسه با افتخار آماده ارائه راهنمایی‌های لازم به شما هستند. اما توصیه ما این است که قبل هر گونه اقدامی با مشاورین ما در تماس باشید.
الزامات اخذ رتبه شرکت
علاوه بر شرایطی که برای اخذ رتبه شرکت‌ها به آن‌ها پرداخته شد، الزاماتی پیش روی شرکت متقاضی اخذ گرید وجود دارد که بایستی نسبت به رعایت تمامی آن‌ها اقدام نماید. در ادامه قصد داریم تا به صورت خلاصه، برخی از مهم‌ترین الزامات پیش روی شرکت‌های متقاضی اخذ رتبه پیمانکاری را با شما در میان بگذاریم.
مهم‌ترین الزامات به شرح ذیل می‌باشند :
- رعایت کامل اصول و مقررات حفاظت فنی و بهداشت کار (پیمانکار می‌بایست پیش از شروع کار، اصول و قوانین مختص به کارفرما را برای فعالیت در کارگاه از وی دریافت و نسبت به اجرای تمامی موارد اقدام نماید.)
- عملیات تجهیز کارگاه بایستی توسط پیمانکار مطابق با شرایط منطقه و در مدت زمان مشخص شده صورت بپذیرد.
- الزام و توجه جدی پیمانکار به حفاظت فیزیکی از کارها.
- ساختمان‌ها و تاسیسات موقت کارگاه بایستی در برابر حوادث و بلایای طبیعی بیمه شوند.
مدارک مورد نیاز برای اخذ رتبه ۵ پیمانکاری
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، رتبه ۵ اولین درجه رتبه پیمانکاری به شمار می‌آید و هر شرکتی که تقاضای اخذ رتبه را داشته باشد، در صورت تایید شرایط لازم از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی، آن را دریافت خواهد نمود.
اما برای دریافت رتبه ۵ پیمانکاری نیاز است تا شرکت نسبت به تهیه برخی مدارک اقدام نماید و سپس آن‌ها را در اختیار مرجع صدور گواهینامه صلاحیت قرار دهد.
مدارک مورد نیاز برای اخذ رتبه ۵ پیمانکاری به شرح ذیل می‌باشد :
- برای شرکت‌های سهامی خاص : ارائه یک نسخه کپی برابر اصل اساسنامه شرکت، اظهارنامه مالیاتی، روزنامه رسمی تاسیس و در صورت وجود تغییرات در شرکت ارائه آخرین تصویری از روزنامه تغییرات.
- برای شرکت‌های با مسئولیت محدود : ارائه یک نسخه کپی برابر اصل اساسنامه شرکت ، تقاضانامه شرکت ، شرکت نامه، روزنامه رسمی تاسیس و در صورت وجود تغییرات در شرکت ارائه آخرین تصویری از روزنامه تغییرات.
- ارائه مدارکی دال بر تایید محل شرکت که در آخرین روزنامه رسمی شرکت قید شده است. (سند مالکیت یا اجاره نامه شرکت )
- ارائه کپی برابر با اصل شناسنامه و کارت ملی کلیه سهامداران و اعضای هیئت مدیره
- ارائه استعلام سابقه بیمه مهندسین عضو هیئت مدیره ( این استعلام باید از شرکت‌هایی که برای آن‌ها پرداختی بیمه انجام داده‌اند ارائه گردد. همچنین نیاز است تا نامه تایید کار مرتبط با رشته مورد درخواست از شرکت‌هایی که نام آن‌ها در لیست سابقه بیمه قرار دارد ارائه شود)
- ارائه یک نسخه از سربرگ رسمی شرکت
- ارائه مدارکی دال بر اینکه مدرک تحصیلی حداقل دو سوم اعضای هیئت مدیره کارشناسی می‌باشند. ( اصل یا کپی برابر با اصل مدارک تحصیلی )
سخن پایانی در خصوص اخذ رتبه پیمانکاری
در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که شرط اخذ رتبه ۵ پیمانکاری با شرط اخذ رتبه‌های ۴ و ۳ و ۲ و ۱پیمانکاری مقداری متفاوت است.
تفاوت در این است که :
- برای اخذ رتبه ۵ پیمانکاری، صرفِ داشتن افراد امتیاز آور کافی می‌باشد.
- اما برای اخذ رتبه‌های ۴ و ۳ و ۲ و ۱پیمانکاری، علاوه بر داشتن افراد امتیاز آور، شرط داشتن پروژه یا توان مالی و تجهیزات مورد نیاز نیز ضروری است.
افراد امتیاز آور چه کسانی هستند؟
منظور از افراد امتیاز آور، مهندسینی هستند که عضو هیئت مدیره می‌باشند، و باید یکی از شرایط زیر را داشته باشند :
- شرط اول : یک مهندس
مهندس باید دارای حداقل ۷ سال سابقه بیمه مستند و مرتبط باشد. لازم به ذکر است که این بیمه باید از سوی یک شرکت رتبه دار برای آن مهندس پرداخت شده باشد.
- شرط دوم : دو مهندس
دو نفر مهندس که دارای حداقل ۳ سال سابقه بیمه مستند و مرتبط باشند. لازم به ذکر است که این بیمه باید از سوی یک شرکت رتبه دار برای مهندسین پرداخت شده باشد.
البته در برخی شرایط اگر بیمه مهندس از سوی شرکت‌های بدون رتبه پرداخت شده باشد، می‌تواند مورد تایید مرجع صدور گواهینامه صلاحیت قرار بگیرد. جهت اطلاع دقیق از این شرایط با کارشناسان ثبت پارسه تماس بگیرید.
در پایان امیدواریم که نکات ارائه شده در خصوص اخذ رتبه پیمانکاری برای شما مفید بوده باشد. چنانچه در خصوص اخذ رتبه شرکت‌ها ، اخذ رتبه ۵ یا بالاتر نیاز به مشاوره یا راهنمایی خاصی دارید، کارشناسان ما آماده پاسخگویی به شما هستند.
